Праект партала
Гісторыі 19-гадовая дзяўчына адкрыла школу танцаў, каб дапамагчы бацьку-міліцыянеру, якога пакалечыў злачынца — рэпартаж НН8
11.02.2019 / 10:43

У 1995 годзе на 22-гадовага міліцыянера з Віцебска, лейтэнанта Сяргея Салаўёва, у яго ж машыне з нажом накінуўся мужчына, якога ён вырашыў падвезці. Нож увайшоў паміж двух пазванкоў, закрануўшы спінны мозг. Гэты дзень цалкам змяніў яго жыццё… 

Сяргей Салаўёў.

«Дактары сказалі, што хадзіць больш не зможа»

45-гадовы мужчына з кійком у руках гасцінна адчыняе дзверы сваіх «жыгулёў» і прапануе правесці міні-экскурсію па родным горадзе.

«Жыгулі» для сям’і — карміліца. За год Сяргей наязджае на аўто 40—50 тысяч кіламетраў. На ім яны ездзяць і ў Расію па працы, і ў вандроўкі разам з дзецьмі. Карэлія, Белае мора, лясы і азёры, каля якіх яны ночылі… «Жыгулі» за свае 10 гадоў з невялікім пабачылі многае.

«Я ў Віцебску нарадзіўся, вельмі люблю гэты горад. Там вунь у нас дэпо і помнік трамваю. Каля амфітэатра клён, дуб і бяроза — не ўсе ведаюць, а я нават памятаю, як іх саджалі. Яны сімвалізуюць Украіну, Беларусь і Расію. А там вось Алея зорак з імёнамі Алы Пугачовай, Сафіі Ратару і іншых артыстаў, якую падчас «Славянскага базару» адкрылі».

Гэта і ёсць Сяргей Салаўёў. Сёння ён пенсіянер, мае 2-ю групу інваліднасці і пенсію 400 рублёў. На выходных разам з жонкай Святланай ездзіць кантраляваць бізнэс па рамонце тэлефонаў і камп’ютараў у Смаленскую вобласць (ён дастаўся жонцы ў спадчыну ад бацькі). А ў дзяцінстве, кажа, марыў стаць лётчыкам.

«У савецкія часы многія дзеці хацелі стаць ці лётчыкамі, ці касманаўтамі. І я не быў выключэннем: марыў быць падобным да Чкалава. Паступіў у Выбаргскую авіяцыйную вучэльню, выпусціўся авіяцыйным тэхнікам. Аднак папрацаваць па спецыяльнасці так і не давялося: у 1990-я разваліўся СССР, усё змянілася і працаваць мне не было дзе», — згадвае мужчына.

Сяргей вярнуўся ў родны Віцебск. Тут яму прапанавалі прыйсці на службу ў міліцыю. Гэта прафесія для яго сям’і, можна сказаць, спадчынная. У міліцыі працавалі не толькі яго дзядуля і бабуля, але і маці з бацькам, і нават айчым.

«На той момант мне было 22 гады. Я працаваў у міліцыі трэці год, меў званне лейтэнанта. Неяк падчас службы падабраў па дарозе аднаго мужчыну. Наступствамі маёй дабрыні стала тое, што ён накінуўся на мяне з задняга сядзення: усадзіў нож у спіну».

Злачынцу пасадзілі на 8 гадоў. Сяргей амаль нерухома праляжаў паўгода: крыху варушыліся толькі галава і рукі. Выцягваць сына дапамагала маці Людміла Леанідаўна. Дактары не верылі ў тое, што Сяргей зноў зможа хадзіць. Нават пасля некалькіх аперацый усё яшчэ паралізаваным у яго заставаўся левы бок. Аднак ён паставіў сабе мэту зноў стаць на ногі і дасягнуў яе. Спачатку перасоўваўся з дзвюма палачкамі, а праз нейкі час пайшоў і самастойна. Кульгаючы, але сам.

«Я згадаў, што ў школе добра плаваў і зноў вярнуўся да гэтага віду спорту. Праз два гады пасля траўмы ўжо быў у беларускай зборнай па плаванні сярод людзей з інваліднасцю. Стабільна займаў першыя месцы», — сядзець на месцы мужчына дакладна не збіраўся.

Пра 1990-я і выжыванне

Сяргей з здавальненнем вярнуўся б у міліцыю (сваю працу ён згадвае з цяплом і па сёння): «У пачатку 1990-х мы сапраўды стараліся быць вернымі выключна свайму народу: тады ў краіне квітнеў бандытызм, у корчмах засядалі аўтарытэты з залатымі ланцугамі, у Віцебску штодзень кагосьці забівалі. Трэба было наводзіць парадак. Так і сёння, хто б як не ставіўся да міліцыі, як нешта здарыцца — мы звяртаемся па дапамогу менавіта да іх. І дапамагаюць жа!»

На жаль, траўма не дазваляла Сяргею вярнуцца да былой службы. Трэба было будаваць прафесійнае жыццё наноў. Як і многія ў тыя часы, мужчына заняўся прадпрымальніцтвам. Гандляваў малочнымі прадуктамі, хлебам. Большасць тавараў вазіў на ўласнай капейцы на рынак у Смаленскую вобласць.

Акурат там, у гарадку Веліж, ён пазнаёміўся са сваёй будучай жонкай.

Вяселле Святланы і Сяргея.

«У 1996-м годзе я вучылася на настаўніцу нямецкай мовы ў Смаленску, — згадвае Святлана. — Захварэла і прыехала да бацькоў у Вяліж. Неяк прыйшла на рынак па прадукты, а там — Сяргей. І ведаеце — паміж намі нібыта нейкая хімія адбылася. Я нават не заўважала, што ён кульгае. Калі мне праз два тыдні знаёмыя сказалі, маўляў, «добры хлопец, канечне, але ж інвалід», у мяне быў шок. Мне гэта аніяк не замінала: Сяргей быў неверагодным добрым чалавекам».

Ужо праз год пасля знаёмства, як толькі Святлана атрымала дыплом, яны ажаніліся і пераехалі ў Беларусь. І па сёння называюць адно аднаго па тэлефоне «зайчыкамі». У Салаўёвых двое дзяцей: старэйшая Марыя і Іван.

Сям'я ў зборы.

Усе разам мы сустракаемся ў танцавальнай школе «Паўночная сталіца», што ў цэнтры Віцебска: гэта месца з нядаўніх часоў стала для сям’і яшчэ адным домам.

«Чакала 18-годдзя, каб адкрыць ІП і дапамагаць бацькам»

«Цягніце насок! Мы з вамі танчым целам, а не языком!» — чуецца на другім паверсе старога будынка на Кастрычніцкім праездзе, 2. 

Гэтыя строгія заўвагі — ад 19-гадовай Марыі Салаўёвай, дачкі Сяргея і Святланы.

Марыя з выхаванцамі. На галовах дзетак ляжаць паперкі, якія дапамагаюць кантраляваць правільнасць паставы.

Марыя з дзяцінства любіла танчыць. Па яе жаданні бацькі яшчэ ў 3,5 года аддалі яе ў танцавальны клуб «Дынама» — адзін з самых моцных і прагрэсіўных на той момант у Віцебску. На базе клуба пастаянна праходзілі міжнародныя турніры, з майстар-класамі туды прыязджалі чэмпіёны свету. Усё спынілася, калі найлепшыя трэнеры (Павел Пікалькоў, Алена Андрэева і іншыя) з’ехалі на працу ў Маскву.

Паралельна дзяўчына наведвала і музычную школу, спявала ў хоры, займалася конным спортам, плаваннем, малявала, але цікаўнасць да танцаў у выніку пераважыла: на трэніроўках яна гатовая была заставацца да ночы, прымушаючы маці і тату, якія гадзінамі чакалі яе ў машыне, хвалявацца.

У 11 гадоў ёй самой далі пад крыло некалькіх маленькіх дзетак, з якімі яна пачала працаваць у якасці трэнеркі — у бальных танцах такі давер лічыцца вельмі высокім паказчыкам.

Вядома, што і на спаборніцтвах, у Беларусі і за мяжой, дзяўчына стабільна займала высокія месцы. Але калі паўстала пытанне абраць сабе ВНУ, Марыя разам з бацькамі вырашыла, што будзе паступаць у Віцебск на філолага, «каб за плячыма была нейкая прафесія «ў запас»».

Ніхто і не падазраваў, што танцы яшчэ глыбей пранікнуць у яе жыццё.

«Як толькі мне споўнілася 18 гадоў і я, нарэшце, магла працаваць афіцыйна, стала думаць, што можна зрабіць, каб менш залежаць ад бацькоў у фінансавым плане. Знаёмыя даўно падказвалі: «Маша, адкрый сваю школу танцаў!» Я прыслухалася і амаль адразу, як адсвяткавала паўналецце, зарэгістравала ІП».

Спачатку было вельмі складана: не ўсе бацькі рашаліся даверыць сваіх дзяцей такой маладой трэнерцы, хай і з цэлым спісам дасягненняў і ўзнагарод.

Малыя то прыходзілі, то сыходзілі, але дастатковай для існавання школы колькасці людзей у групу не набіралася.

Малодшая група на занятках у школе Марыі.

Паступова, калі падапечныя Марыі сталі дэманстраваць першыя вынікі, слава пра яе разляцелася па горадзе. Як педагог яна пакрысе набірала аўтарытэт.

Другі год на танцы да сястры ходзіць і яе малодшы брат Ваня (справа), якому гэта таксама вельмі падабаецца.

Не здацца і працягваць працаваць яшчэ больш інтэнсіўна дзяўчыну прымусілі сямейныя абставіны.

«Мы з маці заўважалі, што з кожным годам тата хадзіў усё горш. Каб падлячыцца, ён штогод ездзіў у санаторыі. Аднак у апошнія паўгода сітуацыя стала крытычнай: бацька стаў хадзіць яшчэ менш, пастаянна жыў на абязбольвальных. Праз тое, што асноўная нагрузка ў яго ішла на адзін бок, сустаў проста не вытрымаў. Каб ён зноў зусім не знерухомеў, трэба было тэрмінова класціся на аперацыю і ставіць пратэз. Калі рабіць гэта бясплатна, па чарзе прыйшлося б чакаць вельмі доўга. Таму калі летам у абласной лякарні бацьку прапанавалі платную альтэрнатыву, мы адразу пагадзіліся. Праўда, грошы трэба было аддаць хутка: 50 мільёнаў (сённяшнія 5 тысяч) мы, можна сказаць, за пару дзён сабралі ўсёй грамадой», — згадвае Марыя. (У сям’і па звычцы ўсё яшчэ лічаць беларускія грошы мільёнамі — заўв. Рэд.)

Частку грошай Салаўёвы ўзялі з уласных зберажэнняў, каля 350 рублёў Марыі праз інтэрнэт дапамог сабраць БРСМ, астатняе — занялі ў сяброў. Каб хутка вярнуць усе пазыкі, дзяўчына да ночы працавала ва ўласнай школе і дадаткова ўладкавалася выкладаць танцы ў дзіцячы садок. Дапамагала з такой вялікай плынню дзяцей дачцэ і маці.

«Канечне, у гэты крызісны час нешта прыносіў і бізнэс у Расіі, але калі ўсё разам працуе на адну мэту — вырашыць праблему атрымліваецца хутчэй. Каб тата зноў хадзіў і добра сябе адчуваў — гэта было самае галоўнае».

На фота: Марыя на ўласных выступах і на майстар-класах, спаборніцтвах з дзеткамі. На жаль, калі становішся трэнерам, выступаць самастойна не маеш права. Дзяўчына чакае 20-годдзя, каб узяцца за судзейства: для гэтага яна датэрмінова здала ўсе неабходныя экзамены.

Сёння ў школе Марыі займаецца каля трыццаці дзетак. Разлічаная студыя на дзяцей ад 3 да 18 год. Самыя маленькія займаюцца харэаграфіяй і рытмікай, іх вучаць правільна слухаць музыку, трымаць постаць, іх расцягваюць, робяць цела пластычным. А потым ужо пачынаюцца бальныя танцы. Для пачаткоўцаў групавыя заняткі каштуюць усяго 25 рублёў на месяц, але калі займацца бальнымі танцамі ўсур'ёз — гэта даволі дарагі занятак.

Адны камяні Swarovski для сукенкі могуць абысціся ў некалькі соцень еўра. І гэта не кажучы пра спецыяльныя сродкі, якімі танцоры мажуць цела, каб яно выглядала загарэлым і блішчэла на выступах.

Фота news.vitebsk. На конкурсы прыгажосці, у тым ліку на «Каралеву Вясну» Марыя ніколі не збіралася — папрасілі ў дэканаце. У выніку яна перамагла на абласным этапе і дайшла да міжнароднага, дзе стала першай віцэ-каралевай.

Яшчэ адзін артыкул расходаў у танцах — дадатковыя індывідуальныя заняткі. Для танцораў, якія мараць дасягнуць поспехаў, — гэта абавязковая рэч: толькі так можна патлумачыць кожнаму, як правільна апускаць плечы, як кіраваць лапаткамі і сцёгнамі. Кожнае цела патрабуе асаблівай увагі. Навучэнцы Багдан і Даша бяруць 6 урокаў на тыдзень. Як вынік — першыя месцы на спаборніцтвах у іх узроставай катэгорыі.

На занятках бачна, як Марыя і яе маці любяць дзяцей: усё ж — настаўніцы. У іх па жаночай лініі ўсе чаму-небудзь вучылі дзяцей. Святлана спачатку перажывала, што дачка будзе трэнеркай: увесь час «на чамаданах». Але цяпер, убачыўшы, як ёй гэта падабаецца, супакоілася.

Візуалам прыходзіцца тлумачыць новыя элементы пісьмова.

«Калі я сканчвала школу, мела атэстат 97 балаў. ЦТ здала на 335. Магла паступаць у Мінск, але ўсё ж у Віцебску мой дом. Тут мяне ведалі як танцорку, тут я магу перадаць свае веды сапраўды родным людзям.

З’язджаць з Беларусі таксама не планую — я люблю нашу краіну: мне тут падабаецца, камфортна. Адпрацую ў школе размеркаванне — і далей буду працягваць вучыць дзяцей танцам», — дзеліцца сваімі планамі прадпрымальніца.

Разам з такой сямейнай падтрымкай у яе ўсё павінна атрымацца.

Кацярына Карпіцкая, фота Волі Афіцэравай

каментаваць

Націсканьне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні