Лёс кожнага чалавека можна запраграмаваць яшчэ да нараджэння, лічыць псіхолаг Анжэла Клінцэвіч: «Усё залежыць ад таго, пра што думае будучая мама, што чуе ад блізкіх ёй людзей, які дыялог вядзе з дзіцем, што хутка з’явіцца на свет».
У псіхалогіі існуе 12 так званых жыццёвых пасланняў.
«Калі вы ў гэтым спісе не знойдзеце ніводнай з пералічаных «установак», значыцца, вы выхоўваеце паспяховае дзіця. Інакш кажучы, пераможцу».
Менавіта з такой устаноўкай даводзіцца ісці па жыцці тым, чые маці хацелі пазбавіцца ад дзіцяці яшчэ да нараджэння.
Псіхолагамі даказана, што ў большасці сваёй людзі, якія адважыліся на суіцыд, — гэта і ёсць тыя самыя дзеці, ад якіх жадалі пазбавіцца.
«Ты мяне дастаў!» Многія мамы нядбайна кідаюць такія словы сваім дзецям, магчыма, не падазраючы, як балюча яны раняць. Гэтак жа негатыўна ўспрымаюцца сказаная злосна фраза «Лепш бы ты спаў!» І нават строгі погляд мамы, калі дзіця разумее, што ён замінае. Тым самым бацькі выклікаюць у дзяцей «перакручаныя эмоцыі», якія руйнуюць душу і цела, а пасля — і жыццё.
Такіх людзей пастаянна будуць суправаджаць пачуццё сораму, віны. Бацькі проста запраграмавалі сваiх дзяцей на пройгрыш яшчэ ў дзяцінстве. У выніку альбо яны жывуць, як гаворыцца, насуперак і на поўную шпульку, альбо выжываюць, пакутуюць.
Другая жыццёвая ўстаноўка. Дзеці палохаюць бацькоў: «Калі я памру, будзе вам без мяне дрэнна, цяжка…» Дарослыя пастаянна лаюць дзіця за тое, якое яно ёсць. Напрыклад, хацелі сына, а нарадзілася дачка (ці наадварот). Гэта тычыцца вучобы і нават знешняга выгляду. Бацькі не могуць зразумець і прыняць, што ўсе дзеці — розныя. У выніку іх дзіця не рашаецца рабіць што-небудзь самастойна. Таму што ўсё роўна яго крок расцэняць як няправільны.
Дзеці заўсёды сумняюцца ў бацькоўскай любові і нават не вераць у яе існаванне.
І ўсё жыццё даказваюць, што вартыя лепшага і заслугоўваюць увагі самых блізкіх людзей.
Гэтая ўстаноўка тычыцца бацькоў, у якіх саміх шмат «дзяцінства». Ім проста сумна, калі іх дзеці вырастаюць. Натуральна, мамы і таты хочуць, каб сыны і дочкі як мага даўжэй заставаліся маленькімі. Для гэтага яны пастаянна выбудоўваюць і прыдумляюць розныя бар'еры. Напрыклад, тату не падабаюцца кавалеры дачкі, маме — сяброўкі сына. Ды і якое можа быць сяброўства, калі вы яшчэ маленькія, гавораць бацькі. Яны агароджваюць сваіх дзяцей літаральна ад усяго на свеце ўсё жыццё.
Бацькі першапачаткова фармуюць «маленькага прафесара». І нават не падазраюць, што стрымліваюць псіхаэмацыйнае развіццё дзіцяці. У такіх людзей вельмі беднае эмацыйнае жыццё — нібы замкнёнае кола. У іх заўсёды вялікія цяжкасці ў зносінах у сяброўстве з аднагодкамі.
У бацькоў прыхаваная зайздрасць да поспехаў дзяцей. Мамы і таты пастаянна папракаюць іх у поспехах. І пастаянна кажуць: у цябе ўсё добра, таму што гэта мы такія малайцы. У выніку дзецям складана ўладкавацца ў дарослым жыцці. На іх шляху — суцэльныя перашкоды, як у асабістай, так і ў прафесійнай дзейнасці. Па кар'ернай лесвіцы не ідуць ніколі.
У такой сітуацыі бацькі вешаюць розныя цэтлікі сваім дзецям, у якіх у выніку ўзнікае комплекс непаўнавартасці. Як хлопчыкі, так і дзяўчынкі ўпэўніваюцца ў тым, што яны лішнія на гэтым «свяце жыцця», што ёсць лепшыя за іх аднагодкі. Пры гэтым услед не ідуць, а адхіляюцца. Дзеці, якія выхоўваліся ў такім становішчы, вырастаюць сарамлівымі і няўклюднымі. Заўсёды адчуваюць сябе не ў сваёй талерцы.
Бацькі забараняюць сваім дзецям літаральна ўсё, цалкам абараняюць іх ад соцыума, таму што баяцца, што з імі нешта здарыцца ці яны сыдуць з сям'і. У выніку мамы і таты выхоўваюць вельмі несамастойных дзяцей, якія не ўмеюць адказваць за свае ўчынкі. На жаль, з гадамі гэта не праходзіць.
Дзеці ў такіх сем'ях знаходзяцца ў вельмі жорсткіх рамках. І заўсёды… на другім плане. Галоўныя тут — бацькі. Пасля такія дзеці «ператвараюцца» ў дарослых без намаганняў, іх усё задавальняе. Але гэта зусім не ёсць добра, як можа здацца на першы погляд. У такіх людзей наогул няма ніякіх жаданняў. А каб асоба была паўнавартаснай, іх павінна быць шмат.
У сям'і існуе забарона на праяву розных пачуццяў, і ў першую чаргу — станоўчых. Бацькі кажуць дзецям, каб яны не «распускалі нюні», не лезлі з «цялячымі пяшчотамі»… Вельмі часта саромяць сыноў, калі тыя плачуць. Слёзы — гэта нармальная праява эмоцый. Плакаць могуць усе, незалежна ад полу і ўзросту.
Даказаны факт: менавіта з тых, каму ў дзяцінстве не хапала пяшчоты і любові, «атрымліваюцца» маньякі, забойцы, педафілы.
Такую фразу бацькі, канечне, не гавораць у літаральным сэнсе. Але бацькі — працаголікі, яны вельмі занятыя сваёй працай. Па сутнасці, з дзецьмі могуць мець зносіны толькі тады, калі тыя захварэюць. Падсвядома дзіця толькі і марыць аб хваробе. Бо тады ён зможа пабыць з мамай ці татам! Вынік такой жыццёвай устаноўкі — істэрычны варыянт асобы.
Бацькі прыніжаюць здольнасці дзіцяці, не даюць думаць самастойна. А ўсё, што ён сказаў, — няправільна. Дзеці ў такіх сем'ях неўзабаве робяць выснову: іх меркаванне нікому не цікава. Камяні перапоны — вось з чаго будуецца ўся жыццё. Бацькі пастаянна ставяць што-небудзь у процівагу (нават у дробязях): не з’ясі суп — не пойдзеш гуляць; пакуль не скончыш школу — на дыскатэкі хадзіць не будзеш…
Дарослыя спрабуюць, як ім здаецца, выхаваць у дзецях цвёрды характар. Увесь час паўтараюць ім, што яны не павінны плакаць, паказваць якія-небудзь эмоцыі, інакш — слабак, сябры і знаёмыя дражніць будуць. А яшчэ такія бацькі хочуць, каб іх дзеці адчувалі тое ж, што і яны. Разам сумавалі, разам радаваліся, разам дзівіліся… З аднаго і таго ж. Калі дзіця ідзе супраць волі бацькоў, то часта папракаюць яго ў хлусні.
З такіх дзяцей вырастаюць моцныя, нават непрабіўныя асобы. Але іх жыццё часцей за ўсё заканчваецца інфарктам або інсультам: занадта шмат болю, крыўды, горычы сабралася ў іх душы…
Анжэла Клінцэвіч
«У Мінску можна арганізаваць спатканне ў той жа вечар, толькі калі паабяцаеш сэкс». Плюс-сайз мадэль пра тое, як шукае пару ў інтэрнэце
«Гэта пекла — выбіраць помнік свайму 8-месячнаму дзіцяці». Шчыры маналог Карыны, чый муж выкінуўся з дачкой з 24 паверха на Грыбаедава
Фіналістка «Міс Беларусь» пайшла шукаць каханне на рэаліці-шоу «Халасцяк»
